Μάριος Πανάου: Ο πατέρας είναι και πρέπει να είναι ισότιμος γονιός.

   

  Έμαθα να λέω ΜΠΑΜΠΑ, πολύ πιο νωρίς από ότι ΜΑΜΑ. Είχα πάντα στη ζωή μου έναν πατέρα-φίλο-γιατρό-ψυχολόγο-καθοδηγητή-ήρωα!!! Ακόμη κι όταν τον έχασα, ΜΠΑΜΠΑ συνέχισα να λέω!!! Με αφορμή την γιορτή του πατέρα, αύριο 17 Ιουνίου 2018, την ατέρμονη αγάπη μου προς τον αείμνηστο πατέρα μου, την άποψη μου ότι η πατρότητα και γενικότερα η συνεισφορά των μπαμπάδων στο κοινωνικό σύνολο είναι εξίσου σημαντική με αυτή της μητέρας, ότι ένα παιδί δεν αποτελλεί "κτήμα" κανενός, ότι ο πατέρας διαδραματίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο στην ανάπτυξη ενός παιδιού από ότι μπορούμε να φανταστούμε, ότι η κοινωνία φέρεται άδικα και άνισα απέναντι στον πατέρα, φιλοξενώ στο apopsi-la, μια συνέντευξη του Προέδρου του Σωματείου «Cyprus Fatherhood Initiative» κυρίου Μάριου Πανάου. Σκοπός του σωματείου είναι η προώθηση της ενεργού και θετικής εμπλοκής των μπαμπάδων στις ζωές των παιδιών τους.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Στρατούλα Τραμουντάνη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Διαδύκτιο 

Κύριε Πανάου, ποιος είναι ο βασικός άξονας δράσης του Σωματείου σας;

Βασικός μας σκοπός είναι η προώθηση της ενεργού και θετικής εμπλοκής των μπαμπάδων στις ζωές των παιδιών τους. Η δε πατρότητα είναι μια σχέση που επηρεάζεται από τις υπάρχουσες νοοτροπίες για το ρόλο που πρέπει να έχουν οι μπαμπάδες, το πώς η κοινωνία, τα ΜΜΕ, η εκπαίδευση προβάλλουν το ρόλο αυτό, το πώς αντιμετωπίζονται οι μπαμπάδες στη νομοθεσία… Ως εκ τούτου, ο άξονας δράσης μας εμπερικλείει όλους τους προαναφερθέντες τομείς, στα πλαίσια των οποίων προσπαθούμε να εντοπίσουμε και να διορθώσουμε υπάρχοντα προβλήματα, εξυπηρετώντας το βασικό μας σκοπό…

    Γιατί η πατρότητα θα πρέπει να υποστηρίζεται σε τέτοιο επίπεδο και «απαιτήθηκε» η ίδρυση ενός οργανωμένου συνόλου; Προκειμένου να  ασκηθεί πίεση στα κέντρα λήψης αποφάσεων;

Επειδή δυστυχώς στην εποχή μας η πατρότητα τυγχάνει απαξίωσης, μιας απαξίωσης που έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες και για τους μπαμπάδες, και για τα παιδιά και για την κοινωνία γενικότερα. Η δε αντίδραση των όποιων οργανωμένων φορέων της κοινωνίας μας πάνω στο θέμα αυτό ως τώρα (πολιτικών δυνάμεων, νομοθετικής / εκτελεστικής εξουσίας, εκπαίδευσης, επιτρόπων, ΜΚΟ, ΜΜΕ, απλών πολιτών) ήταν όχι απλά μηδενική, αλλά η στάση τους πολλές φορές εντείνει το όλο πρόβλημα… Οπότε ναι, ευελπιστούμε πως μέσα από αυτή μας την προσπάθεια, θα μπορέσουμε ν’ αλλάξουμε τα πράγματα προς το καλύτερο πετυχαίνοντας πραγματική ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα, για το καλό όλων... 

  

Πιστεύετε δηλαδή ότι η Κυπριακή Νομοθεσία, το ισχύον Οικογενειακό Δίκαιο δεν προστατεύει τα δικαιώματα του πατέρα;

Στα χαρτιά, αναφέρεται πως τα δύο φύλα πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα σε κάθε τομέα. Στην πράξη, βλέπουμε πως κάτι τέτοιο δεν υφίσταται …

 Αισθάνεστε παγιδευμένοι στο σύστημα και στις δικαστικές αποφάσεις περί κηδεμονίας;

Είναι πολυεπίπεδο το πρόβλημα και είναι πρόβλημα που επηρεάζει και τη γενικότερη προσπάθεια για επίτευξη ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα. Όσον αφορά το δικαστικό σύστημα, η πρακτική που ακολουθείται για ανάθεση της φύλαξης του παιδιού στη μητέρα, από τη στιγμή που ένα ζευγάρι βρεθεί σε διάσταση με το να δίνονται στον πατέρα μονάχα τρία τρίωρα τη βδομάδα για επικοινωνία με το παιδί του, οι χρονοβόρες και με ιδιαίτερα ψηλό κόστος διαδικασίες στα δικαστήρια, η ατιμωρησία σε περιπτώσεις αποδεδειγμένων ψευδοκατηγοριών, η επιδίκαση διατροφών χωρίς την εκ προτέρων εξέταση της οικονομικής δυνατότητας ενός πατέρα να αντεπεξέλθει, η αυτόματη έκδοση ενταλμάτων σύλληψης των μπαμπάδων που αδυνατούν να ανταποκριθούν στα εντάλματα διατροφών, η ατιμωρησία / πλήρης παράλυση του συστήματος στις περιπτώσεις παρακοών των διαταγμάτων επικοινωνίας είναι, ανάμεσα σ’ άλλα, θέματα που αποτελούν τροχοπέδη στην όποια προσπάθεια για ισότιμη αντιμετώπιση των δύο φύλων και ανάδειξη της πατρότητας ως ισότιμου γονικού ρόλου, όπως της πρέπει και της αξίζει.

         Είναι μόνο νομικό το ζήτημα στην Κύπρο ή και ηθικό, πιστεύετε;

Όπως έχω αναφέρει, το ζήτημα έχει πολλές πτυχές. Από τη μια υπάρχουν προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας του συστήματος οικογενειακού δικαίου, όπως αναφέρω παραπάνω, τόσο στα δικαστήρια, όσο και στην αστυνομία και στο γραφείο ευημερίας αλλά και στη στάση πολλών δικηγόρων που είτε αποφεύγουν να ενημερώσουν τους πελάτες τους για τα πραγματικά δικαιώματά τους, είτε προσπαθούν να κερδοσκοπήσουν εις βάρος των πελατών τους. Από την άλλη υπάρχει πρόβλημα νοοτροπίας. Απηρχαιωμένες νοοτροπίες για εντελώς ξεχωριστούς ρόλους ανάμεσα στα δύο φύλα, που θέλουν τη μάνα να είναι ο μόνος φροντιστής ενός παιδιού και τον πατέρα να είναι απόμακρος από το παιδί, κουβαλητής και προμηθευτής, τη γυναίκα να είναι στο σπίτι ενώ τον πατέρα να κάνει καριέρα κ.ο.κ. κάτι που επηρεάζει πολύ αρνητικά την προσπάθεια για επίτευξη ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα σε όλους τους τομείς. Οι νοοτροπίες αυτές δυστυχώς υπάρχουν κι εξακολουθούν να αναπαράγονται με κάθε δυνατό τρόπο: στις διαφημίσεις, στις εκπομπές της τηλεόρασης, στις παιδικές εκπομπές, στα παιδικά βιβλία, στα δικαστήρια, στην πολιτική σκηνή, στα παιδικά ρούχα και παιχνίδια, στην εκκλησία, στο διαδίκτυο… Ακόμα και ανάμεσα στους ίδιους τους πατέρες, πολλοί επιδιώκουν να έχουν ακόμη, εκείνο τον απόμακρο ρόλο, επηρεασμένοι και από το τι τους «επιβάλλεται» ακόμη ως γονικός ρόλος από διάφορα μέσα, όπως αναφέρθηκε…

    Ένα παιδί, αποτελεί ιδιοκτησία κ. Πανάου; Ανήκει; είναι κτήμα ή απόκτημα;

Σαφώς και όχι! Ένα παιδί είναι άνθρωπος, ισότιμος μ’ εμάς άνθρωπος που έχει τα δικά του δικαιώματα κι έτσι πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται, τόσο από την πολιτεία, όσο κι από τους γονείς του!

Ποιος καθορίζει το δικαίωμα της πατρότητας;

Η πατρότητα είναι ένα θέμα που καθορίζεται α) από την προσωπική στάση του κάθε πατέρα και β) από την ίδια την κοινωνία και τον τρόπο λειτουργίας της. Δυστυχώς σήμερα, παρατηρείται πρόβλημα και στο (α) και στο (β) ή και στα δύο ταυτόχρονα, κάτι που οδηγεί σε απαξίωση της πατρότητας…

    Τι σημαίνει για σας: ο μπαμπάς για κάποια Σαββατοκύριακα, γιορτές ή καλοκαίρια;

Ο πατέρας είναι και πρέπει να είναι ισότιμος γονιός με τη μάνα κι έτσι πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται. Κατά την άποψή μου, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο πατέρας ως «επισκέπτης» στις περιπτώσεις διαζυγίων, οδηγεί στη σταδιακή αποξένωσή του από το παιδί. Παύει να αποτελεί ουσιαστικό μέρος της ζωής του…

   Χρησιμοποιείται ένα παιδί ως μέσο εκδίκησης σε ένα διαζύγιο, στη κυπριακή οικογένεια;

Δυστυχώς η κοινωνία μας είναι εντελώς ανώριμη στο θέμα αυτό. Ενώ οι γονείς επιτελούν τη σημαντικότερη εργασία απ’ όλες, ελάχιστα έχουν γίνει ή γίνονται από την πολιτεία για τη σωστή εκπαίδευση των γονιών, ώστε να λειτουργήσουν σωστά και εντός γάμου και σε περιπτώσεις διαζυγίων. Παράλληλα, ο τρόπος με τον οποίο είναι δομημένο το σύστημα οικογενειακού δικαίου και οι διαδικασίες που ακολουθούνται σ’ αυτό, όπως περιγράφηκε και προηγουμένως, αντιμετωπίζουν το παιδί ως «τρόπαιο» που πρέπει να κατακτηθεί και τους γονείς ως «αντίπαλους», αντί ως «συνεργάτες» που πρέπει να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν, παρόλο που χώρισαν, για καλό του παιδιού τους. Ως αποτέλεσμα αυτών, δυστυχώς ναι, το φαινόμενο που αναφέρετε, παρατηρείται πολύ συχνά σε περιπτώσεις διαζυγίων…

                   

Πολλοί μπαμπάδες υποφέρουν από κατάθλιψη μετά τη στέρηση  ή την επιλεκτική επαφή με τα παιδιά τους. Πόσο επίπονη μπορεί να γίνει μια δικαστική απόφαση όπου στερεί τον πατέρα από τη συχνή επαφή με τα παιδιά του;

Είναι ιδιαίτερα επίπονη, όχι μόνο η απόφαση, αλλά ολόκληρη η διαδικασία. Είναι απαράδεκτο, στη σημερινή Κύπρο του 2018, που θέλει να λέγεται «ευρωπαϊκή» και «δημοκρατική», να χρειάζεται ένας πατέρας που θέλει να είναι ισότιμος γονιός, να κάνει ολόκληρο αγώνα, πολύχρονο και με ιδιαίτερα ψηλό οικονομικό και ψυχικό κόστος, για να κερδίσει ένα δικαίωμα που έπρεπε να ήταν αυτονόητο: να είναι πατέρας για το παιδί του…

                     Το ποσοστό διαζυγίων στην Κύπρο είναι πολύ υψηλό. Τι φταίει;

Έχω αναφέρει και προηγουμένως, πως η κοινωνία μας είναι ανώριμη στο θέμα αυτό. Ελάχιστης εκπαίδευσης και προετοιμασίας τυγχάνουν οι σημερινοί γονείς για τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που πρέπει να επιτελέσουν, όπως επίσης και ελάχιστης προετοιμασίας τυγχάνουν για τον/ τη σύζυγο που θα επιλέξουν. Ο γάμος, δυστυχώς, είναι κάτι που γίνεται ιδιαίτερα επιπόλαια, με πολλούς, στην κοινωνία της υποκρισίας και του «φαίνεσθαι» που ζούμε, να επιλέγουν σύζυγο για εντελώς λάθος λόγους, να λειτουργούν εντός γάμου με εντελώς λάθος τρόπους και στο τέλος, ή να καταλήγουν σε οδυνηρά διαζύγια ή να είναι παγιδευμένοι σε αποτυχημένους γάμους, μένοντας απλά μαζί για τα μάτια του κόσμου…

                    Ποιος τελικά έχει χάσει το παιγνίδι της ισότητας; Τι αλλάζει στη Κύπρο;

Το παιχνίδι της ισότητας χάθηκε από όλους. Τόσο από τους πολιτικούς και την πολιτική σκηνή, όσο και από τα ΜΜΕ, την εκπαίδευση, τους σχετικούς οργανισμούς, τους γονείς, τον οποιονδήποτε. Όσο δε λαμβάνεται απόφαση για λήψη δραστικών αλλαγών τόσο στο θέμα του οικογενειακού δικαίου, όσο και στο θέμα της διαφυλικής αγωγής, της εκπαίδευσης των γονιών, ή του ελέγχου όλων των φορέων πάνω στα μηνύματα ισότητας ή σεξισμού που εκπέμπουν, πολύ δύσκολα θ’ αλλάξει οτιδήποτε…

                      Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε σήμερα στους αναγνώστες μας;

Θέλω να στείλω το μήνυμα πρώτα στους μπαμπάδες, πως πρέπει οι ίδιοι να επιζητούν να έχουν ενεργό, θετικό, ισότιμο με τη μάνα ρόλο στις ζωές των παιδιών τους, για καλό των ίδιων των παιδιών τους. Επίσης θέλω να στείλω ένα μήνυμα γενικά προς όλη την κοινωνία, πως είναι και προσωπική υπόθεση του καθενός και της καθεμιάς η προσπάθεια για επίτευξη γενικότερης ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα. Πρέπει να μάθουμε να νοιαζόμαστε, να μιλάμε και να προσπαθούμε ο καθένας ξεχωριστά αλλά και όλοι μαζί να διορθώσουμε τις ανισότητες όπου υπάρχουν και όπου τις βλέπουμε, σε κάθε τομέα…

Σας ευχαριστώ!!!